Word gratis lid. Je ontvangt de nieuwsbrief en leuke aanbiedingen. Je kunt op artikels reageren, foto's delen en meedoen aan discussies op het forum.
Cookies op 50plusser.nl
50plusser maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken. 50plusser gebruikt functionele en analytische cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden. Bovendien plaatsen derde partijen tracking cookies om u gepersonaliseerde advertenties te tonen en om buiten de website van 50plusser relevante aanbiedingen van 50plusser te doen. Ook worden er tracking cookies geplaatst door social media-netwerken.
Door op Akkoord te klikken gaat u hiermee akkoord.
Zo'n vijf jaar geleden kon je nog gewoon aanbellen bij Janine Jansen in Soest en stond ze huiselijk op de bank met warme wollen sokken aan de pers te woord. Tegenwoordig mag je bij Universal in het naburige Baarn op de persdag in de rij voor een interview met de stervioliste. Maar haar onbevangenheid is met de jaren onveranderd gebleven. De release van haar nieuwste cd met Bachs Inventies en de tweede partita is de aanleiding voor het gesprek.
Door Joke Dame
Het is alweer de vierde cd die Janine Jansen bij Decca uitbrengt, dit keer met kamermuziek en solorepertoire. Ze is er terecht trots op. ‘Ik wilde een combinatie maken van Bachs beroemdste werk voor soloviool, de monumentale Tweede partita met die grandioze Chaconne, en de weinig uitgevoerde twee- en driestemmige Inventies. Bach schreef dertig Inventies als klavieroefenstukken voor zijn oudste zoon en iedereen die pianoles heeft, heeft ze wel eens gespeeld. Maar ze moeten ook tijdens concerten uitgevoerd worden. Het zijn zulke mooie stukken, zo geniaal, ze verdienen het om gehoord te worden. We hebben ze dan ook, nee niet zozeer bewerkt, maar ‘aangepast' voor viool en altviool en voor viool, altviool en cello.'
Janine Jansen is, zegt ze zelf, groot geworden met Bach. ‘Hij was zeer aanwezig, vroeger, bij ons thuis.' Haar moeder zong Bach, haar vader speelde Bach op het orgel en dirigeerde Bachcantates waar al vroeg de hele familie aan meedeed: behalve vader en moeder ook de twee broers en zodra ze kon ook de jongste Jansentelg Janine. Haar hele vroege muzikale opvoeding is doortrokken van Bach. Desondanks, onthult ze, ‘is er niets moeilijker dan Bach spelen.' Waarom? ‘Ja, waarom... Er zijn zoveel manieren om Bach te spelen en er zijn zoveel meningen over hoe je het zou moeten doen. Dat is één kant van de moeilijkheid. Aan de andere kant: die muziek is zo puur, ligt zo open, je moet wel samen helemaal dezelfde opvatting over elk van die stukken hebben om ze te kunnen spelen.'
Leg de cd in de speler, skip naar nummer 29 voor de driestemmige Inventie in f en je hoort meteen wat de violiste bedoelt. De open klank van de strijkers - naast Janine, Maxim Rysanov op altviool en Torleif Thedéen op cello -, de kwetsbaarheid en de totale doorzichtigheid laten je diep doordringen in de essentie van de polyfonie.
Hoewel in haar familie veel werd gemusiceerd op authentieke instrumenten en de historische uitvoeringspraktijk hoog in het vaandel stond, speelt Janine op een moderne viool, met een moderne strijkstok. Botst dat niet, met de familie? ‘Ach nee,' zegt Janine, ‘we hebben daarover dezelfde opvatting: het maakt niet uit of je op een barokinstrument speelt of op een modern, met een barokstok of met een moderne, op een stemming van 415 of 440 Hz. Het gaat om de stijlopvatting, de manier waarop je vibrato gebruikt, de manier waarop je fraseert en articuleert.' Niet dat ze niet houdt van oude instrumenten en de historische uitvoeringspraktijk, ze bewondert barokviolisten als Rachel Podger en Andrew Manze, maar, zegt ze, ‘ik speel nou toevallig modern viool en ik zou me ook nooit willen vastleggen op maar één periode uit de muziekgeschiedenis.'
De ware Jansen Maar wat misschien nog wel het allermoeilijkste is aan Bach, komt Janine Jansen nog even terug op haar uitspraak, dat is het opnemen van zijn muziek. ‘Er is een groot verschil tussen Bach spelen in een zaal tijdens een live concert en Bach spelen in de studio. Dat had ik me nooit gerealiseerd. De microfoon hoort álles. Dat geldt voornamelijk voor het solorepertoire en dan vooral voor de Chaconne. De akkoorden die ik in een zaal wat steviger kan neerzetten, klinken voor een microfoon ineens te agressief, te zwaar. Ik had gewoon moeite om het aan te pakken, ik wist eigenlijk niet hoe te beginnen. En ik werd ineens getroffen door de gedachte dat ik het stuk, en daarmee ook Bach, geen recht zou doen. Zo voelde het.' Ze ging door een diep dal toen ze bij de chaconne aankwam, ‘maar eenmaal daar doorheen, was het gewoon heerlijk om daar helemaal met mezelf, of ja, samen met Bach te staan spelen. Dat is ook wel weer het leuke van een solo-opname: je hebt gewoon alle tijd en je kunt uitproberen wat je wilt.' Het heeft haar verrijkt, zegt ze. ‘In de vijf opnamedagen heb ik meer geleerd van Bach dan in m'n hele leven.'
De foto's bij deze release tonen een andere Janine dan bij eerdere uitgaven. Is ze dan ook veranderd? ‘We hebben bij de laatste foto's gezocht naar een natuurlijker look,' beaamt de violiste. ‘Ik ben dat meer dan op eerdere foto's, waarop ik veel meer werd gestyled. We waren in Engeland op een heel mooie locatie en de fotograaf, Felix Broede, wilde ‘de echte, de ware Janine Jansen' naar voren brengen, en ook verschillende gezichtsuitdrukkingen vastleggen. Wat kalmer en natuurlijker en wat meer mijn leeftijd. Mensen schatten me vaak wat jonger dan ik ben en daar kan ik niet meer zo goed tegen.'
Ze woont tegenwoordig weer in Soest. Haar relatie met de violist Julian Rachlin met wie ze in Wenen woonde, hield geen stand. ‘O, die vraag,' reageert Janine met tegenzin, maar ze gaat het onderwerp niet uit de weg. ‘We hebben gelukkig absoluut geen ruzie, we zijn hele goeie vrienden en staan nog dagelijks met elkaar in contact - wat dat betreft is er eigelijk niet zoveel veranderd. We spelen ook heel regelmatig nog samen, maar we zijn erachter gekomen dat een toekomst er voor ons niet inzit. Het allerbelangrijkste is dat we onze speciale band, dat bijzondere contact, nog steeds hebben.'
Nee, dat Rachlin ook violist is, is zeker niet de reden van de breuk. ‘Daar heb ik natuurlijk ook wel over nagedacht, en zo'n combinatie heeft zijn moeilijke kanten, maar ik kan het me ook niet anders voorstellen. Ik wil de passie voor mijn vak met iemand kunnen delen, en dat was met Julian natuurlijk wel zo.'
En, wil ze nog wel even kwijt, ‘reken er maar op dat hij er weer is tijdens mijn Kamermuziekfestival in Utrecht dat dit jaar zijn eerste lustrum viert. Het zal anders worden omdat Muziekcentrum Vredenburg verbouwd wordt en de avondconcerten plaatsvinden in de nieuwe tijdelijke concertzaal Leidsche Rijn, maar als we met zijn allen maar weer die sfeer van een winterfeestje kunnen maken. Dan wordt het vast weer heel erg leuk, met bijzondere werken als het Strijkoctet van Enescu en een compositie van Dobrinka Tabakova, een jonge Bulgaarse componiste. En zoals altijd ook met het bekendere werk. Met Julian speel ik Mozarts Sinfonia Concertante.' Johann Sebastian Bach Inventions & Partita Janine Jansen (viool), Maxim Rysanov (altviool), Torleif Thedéen (cello) Decca 475 9968
Vergeet jezelf dan niet aan te melden. Ontvang 2x per maand 'Het beste van het web' via e-mail.
Reacties Van leden
Tharisis
24 nov 2007 12:16
Dag Vijftigplusser. Heel mooi muzieknieuws voor mij. Dankjewel. De Favorietenlijst wordt met de dag langer als het zo doorgaat! Vriendelijke groet, Tharisis
Bekijk de nieuwe James Bond: No time to die! James Bond geniet in Jamaica van zijn welverdiende pensioen. De rust is van korte duur als zijn oude CIA-vriend Felix Leiter hem bezoekt en om hulp vraagt. ... Lees verder | Reacties 3 | Door 50plusser.nl | Toevoegen
Door Pluk op 09 dec 2019 20:54
Aardige geste René, die films komen dus goed terecht. Men heeft het over een 'Jane' ... Artikel Bekijk de nieuwe James Bond: No time to die! Bekijk het artikel en alle reacties
Door Ofsen op 09 dec 2019 15:32
Wij hebben alle films van James Bond, video recorder, weggeven aan een invalide dame die het niet kan ... Artikel Bekijk de nieuwe James Bond: No time to die! Bekijk het artikel en alle reacties
Door Pluk op 06 dec 2019 10:55
Ik kijk ernaar uit en omdat Daniel Craig ermee gaat stoppen, ben ik tegelijkertijd reuze benieuwd naar ... Artikel Bekijk de nieuwe James Bond: No time to die! Bekijk het artikel en alle reacties
Door Redone op 30 nov 2019 11:32
Ben het met je eens Vriend! Artikel Winnende foto's National Geographic fotowedstrijd nu in Museon Bekijk het artikel en alle reacties
Door Vriend55 op 18 nov 2019 15:03
Ik vind dat je een kind NOOIT op deze manier moet fotograferen en zeker niet op het internet plaatsen ... Artikel Winnende foto's National Geographic fotowedstrijd nu in Museon Bekijk het artikel en alle reacties
Door Eva1950 op 22 okt 2019 11:27
The Don en Vriend55, hartelijk dank voor jullie reactie! En TheDon : Wij hebben verschillende zaken nagekeken ... Artikel Maak je auto winterklaar Bekijk het artikel en alle reacties
Door TheDon op 19 okt 2019 15:51
@ Eva, dat kan kloppen helaas. Er zijn mn Franse auto's die de inlaat lucht van de motor onder het ... Artikel Maak je auto winterklaar Bekijk het artikel en alle reacties
Door Vriend55 op 17 okt 2019 14:53
Alle auto's veel electronica, als je niet met een auto door een plas kunt, zou ik hem gelijk wegdoen ... Artikel Maak je auto winterklaar Bekijk het artikel en alle reacties